Voordat ik iets over impulse response ga zeggen, ontkom ik er niet aan iets dieper in te gaan op de definitie en werking van geluid.
Geluid
Geluid ontstaat doordat er een verandering optreedt van luchtdruk in een ruimte. Zou er geen ruimte zijn (bijvoorbeeld in een vacuüm), dan is er ook geen geluid. Geluid kan zich namelijk alleen voortbewegen door lucht, vaste stoffen, gassen en vloeistoffen. Zo vindt geluid ook zijn weg door water, maar omdat water een veel zwaardere massa heeft dan de lucht die we inademen, klinkt het geluid onder water doffer en ook dieper.
De luchtdruk van een ruimte is altijd hetzelfde zolang je aan deze ruimte geen veranderingen toebrengt. Je kunt dus zeggen dat luchtdruk rechtlijnig is. De frequentiekarakteristiek zal in deze ruimte dan ook hetzelfde blijven: de ruimte zal alle frequenties op dezelfde manier versterken of afzwakken. Als je hard schreeuwt in een grot, dan zal de echo en reflectie van die grot hetzelfde zijn dan wanneer je zacht praat. Je hoort uiteraard wel volumeverschil, maar de ruimte zal hetzelfde reageren op zowel je geschreeuw als je gefluister.
Het menselijk gehoor is echter allesbehalve rechtlijnig. Je oren zullen bij hard geschreeuw in een kerk de indruk hebben dat ook de galm toeneemt. Toch is dit niet zo. Je oren nemen het geluid in een ruimte dus wezenlijk anders waar dan bijvoorbeeld een microfoon. Een microfoon registreert puur en alleen geluidstrillingen. Maar je gehoor ‘kleurt’ en filtert wat je aan geluid opvangt. Als je bijvoorbeeld een piano in een kleine ruimte opneemt met een microfoon, dan zul je bij het terugluisteren van die opname veel meer bas horen dan tijdens de opname zelf.
Dat komt omdat kleine ruimtes lage frequenties versterken en lage tonen ook verder dragen dan hoge tonen. Zet je het volume lager, dan lijkt het alsof vooral de bas hiermee wordt teruggebracht. Maar feitelijk is dit niet zo. Immers, de frequentiekarakteristiek van een ruimte ligt vast, er is in die ruimte maar één geluidsdruk. Ook hiervoor geldt weer dat je gehoor verschillende frequenties filtert.
Impulse response
Impulse response is in feite de akoestiek van een bestaande ruimte toepassen op een elders opgenomen geluidsopname. Je simuleert hiermee dat deze opname daadwerkelijk is opgenomen in de ruimte waarop de impuls response is gebaseerd. Je zou in feite kunnen zeggen dat je de geluidsdruk van een ruimte vastlegt.
Impulse response ontstaat door de reflecties van een ruimte op te nemen na het geven van een impuls. Bijvoorbeeld met behulp van een startpistool of een snaredrum. Microfoons registreren vervolgens de reactie van de ruimte op deze impuls. Deze respons is in elke ruimte anders, omdat de ene ruimte meer of minder reflecties, echo’s en/of galm heeft dan de andere. Zo is de uitsterftijd van geluid in een grote kathedraal veel langer dan in een met noppenschuim bedekte geluidsstudio.
Bedrijven als Audio Ease en Soundsonline hebben wereldwijd honderden van deze impulse responses vastgelegd. Doordat de geluidsdruk van een ruimte rechtlijnig is, kun je met deze impulse response een willekeurige geluidsbron laten klinken alsof het in een wereldberoemde concertzaal is opgenomen. Het resultaat is verbluffend goed. Voorwaarde is wel dat deze geluidsbron redelijk ‘droog’ is, dat wil zeggen: weinig tot geen galm, echo of reflectie heeft. Anders worden deze eigenschappen óók voorzien van de impulse response en daar kan het onnatuurlijk en vreemd van gaan klinken.
